Tarihi yapı definecilerin istilasına uğradı

Frig Vadisi Afyonkarahisar’ın İhsaniye ilçesinde yer alıyor. Defineciler buradaki vadiyi define aramak için tahribata uğrattı. MS 1000’li yıllarda kaya içine oyularak yapılan Ayazini Kilisesi’nin duvarlarını da define arayanlar dinamitle patlattı.

Yaşanan çökmeler nedeniyle manastır özelliği taşıyan kilisenin bazı girişleri kapanırken, iç duvarlara yazılan yazılar ve gamalı haçlar dikkatlerden kaçmadı. Bölgede yaşanan tahribatla ilgili Hürriyet’e konuşan Afyon Kocatepe Üniversitesi Arkeoloji Bölüm Başkanı Yrd. Doç. Dr. Ümit Emrah Kur, şu bilgileri verdi: “Yaptığımız incelemelerde define avcılarının özel bir aletle yumuşak yapıya sahip duvarlara delik açtığını daha sonrasında ise bu deliklere dinamit lokumlarını yerleştirdiğini tespit ettik. Hatta bazı alet ve parçaları bulduk. Patlamalar birçok yapıya zarar veriyor. Tabii bu süreçten biraz da biz sorumluyuz. Buradaki arkeolojik kazılar çok yeterli değil. Bazı alanlar ise maalesef başıboş kalmış.”

Drone denetimi

Kaçak kazılarla mücadele etmek için kamu kurumları ile birlikte hareket edildiğini kaydeden Afyonkarahisar Müze Müdürü Mevlüt Üyümez, “Kazıları engellemek ve tarihi değerleri korumak için jandarma ve diğer kurumlar yoğun bir çaba içinde. İş öyle noktaya geldi ki bölgede geceleri drone denetimi yapılıyor. Tespit edilen kaçak kazılara da anında müdahale ediliyor” dedi.

Frig Vadisi’nin 2’nci Kapadokya olarak tanındığını vurgulayan İhsaniye Belediye Başkanı Şaban Çabuk, “Burada çok önemli kiliseler, kral mezarları var. Tabii bu özellikler definecilerin de dikkatini çekiyor. Biz her türlü önlemi alıyoruz. Yine de bazı noktalarda tahribat olduğu doğru” dedi.

Tarihi bölgedeki koruma çalışmalarının yetersiz kaldığını savunan Ayazini Köyü Muhtarı Sami Karakaya şöyle dedi: “Biz tespit ettiğimiz kaçak kazılarla ilgili anında ihbarda bulunuyoruz. Tüm çabamıza rağmen Ayazini Kilisesi başta olmak üzere bazı yapılarda tahribat var.”

Vadide neler var?

Ayazini köyünün Frigler döneminden beri yerleşim yeri olarak kullanıldığı biliniyor. Roma ve Bizans dönemlerine ait aile ve tek kişilik kaya mezar odaları, Bizans dönemine ait kiliseler ve kaya yerleşimleri arazinin bu tür bir yerleşime elverişli olması nedeniyle oyularak yapılmış eserler. Aslanlı mezar odaları, sütunlu mezar odaları ile kayaya dış ve iç mimari olarak oyulmuş kilisesi gibi eserler bulunmakta. Ayrıca kaya kütlesinin oyularak yerleşime dönüştürüldüğü içinde sarnıç bulunan Avdalaz Kalesi var.