Mısır ve Türkiye, OPEC üyesi Libya'daki iç savaş tehlikesi taşıyan iktidar mücadelesini çözmek için dostluklarını kullanıyor. Konuyu takip eden ve hassas meseleleri tartışırken isimlerinin açıklanmasını istemeyen yetkili ve diplomatlara göre, beş yıl önce Libya'da yaşanan çatışmada karşıt taraflarda yer alan Kahire ve Ankara, Kuzey Afrika ülkesinin iki rakip hükümetine, petrol ablukasını sona erdirmeye yardımcı olacak bir anlaşmaya varmaları için baskı yapıyor.
Türkiye ayrıca uzun süredir Mısır'ın müttefiki ve 2019-2020 savaşında Ankara'nın düşmanı olan Libya askeri lideri Halife Hafter ile de görüşmelerde bulundu. Hafter'in desteklediği ayrılıkçı doğu parlamentosu, ülkenin büyük petrol zenginliğini etkin bir şekilde kontrol eden merkez bankasını kimin yönetmesi gerektiği konusundaki anlaşmazlık nedeniyle Başbakan Abdülhamid Dbeibah tarafından yönetilen Birleşmiş Milletler tarafından tanınmış Trablus yönetimi ile anlaşmazlık içinde.
Libyalı yetkililer hemfikir
Diplomatlara göre, Mısır ve Türkiye Libya'da söz sahibi olan yabancı güçlerden sadece birkaçı ve bu güçlerin ortak nüfuzu savaş korkularını önemli ölçüde azalttı. Üç Libyalı yetkili, gelişen ilişkilerin kısa vadede yeni bir çatışma ihtimalini büyük ölçüde azaltacağı konusunda hemfikir. Libya'daki bölünmüşlüğün üstesinden gelme çabası, Türkiye'nin siyasal İslam'a verdiği destek nedeniyle son on yılın büyük bölümünde anlaşmazlık yaşayan Türkiye ve Mısır'ın son dönemdeki ortak noktalarından sadece biri. İsrail'in Gazze'deki askeri harekatına karşı ortak bir tutum benimseyen iki ülke, Sudan'daki iç savaş ve Somali ile komşusu Etiyopya arasında giderek istikrarsızlaşan ilişkiler konusunda da çıkarlarının örtüştüğünü gördü.
Kriz ağustosta patlak verdi
Libya'daki anlaşmazlığı çözmeyi amaçlayan Birleşmiş Milletler öncülüğündeki görüşmeler henüz sonuç vermedi. Kriz, Trablus hükümetinin günde 1 milyon varilden fazla ham petrolden elde edilen gelirin yönetiminden sorumlu olan Merkez Bankası Başkanı Sadık El-Kabir'i görevden almasıyla ağustos ortasında patlak verdi. El-Kabir ile bağlarını güçlendiren doğu yönetimi, Libya petrolünün üretimini ve ihracatını askıya alarak karşılık verdi ve çoğunlukla güney Avrupa'ya giden tedarikleri keserek enerji piyasalarını karıştırdı.
Mısır-Türkiye yakınlaşmasının işaretleri Libya'da kendini gösteriyor. Daha fazla Mısırlı şirket ve işçi Trablus'a ve genellikle Türkiye'nin yerel müttefiklerinin kontrolü altında olan batının diğer bölgelerine geri dönüyor. Bu arada Türk firmaları, bir yıl önce sel felaketinin binlerce kişinin ölümüne yol açtığı Derna şehri de dahil olmak üzere Mısır'ın müttefiki olan doğudaki yeniden inşa projelerinde yer almaya hazırlanıyor.
Yorumlar