Koronavirüs salgınında can kaybı

Sağlık Bakanı Fahrettin Koca, koronavirüs salgınında 69 kişinin hayatını kaybettiğini duyurdu. Hayatını kaybedenlerin sayısı 425'e yükseldi. Bugün yapılan 16.160 testte 2786 vaka tespit edildi.

Koronavirüs Bilim Kurulu üyeleri, yeni tip koronavirüs (Kovid-19) ile mücadelede son durumu görüşmek için ilk kez video konferans yöntemiyle bir araya geldi.

Son derece sağlıklı olan bir kişi en az 30 kişiye virüs bulaştırmıştı

Taşıyıcıdan virüs kapan genç muhasebeci, hastanede 57 yaşındaki bir görevliye bulaştırdı. Genç muhasebeci ve görevli hayatını kaybetti. Virüs taşıyan virüsü bir iş arkadaşına bulaştırdı. Virüs taşıyan bu olayda virüsün ilk taşıyıcı kendisi gibi yayılıma kaynaklık edecek kişiye bulaştırdı. Bu örneği göz önünde bulundurmanızı ve her gün yeni tanılar konduğunu hatırlamanızı rica ediyorum. Dün itibarıyla 2 bin 46 kişide virüs tespit edilmişti.

Bu kadar kişi gözlem ve tedavi altına alınmadan önce de virüs taşıyordu. Çoğu toplum içindeydi. Şüpheli görünüp karantinaya alınmadan önce günlük işlerini sürdürüyorlardı.

18 bin 135 hastanın her birini virüs taşıyan yerine koyun. Bu kişilerin temas çevrelerin gözlem altına alındığını bir an için unutun. Yayılımın ne kadar kolay, hızlı olduğunu hatırlayın. Ortada bir gerçek var fakat bu umut kırıcı bir gerçek değil. Virüsün yayılım zincirini kıracak tedbir belli, temas içinde olmayacağız, araya mesafe koyacağız, kendimizi izole edeceğiz.

Büyüklerimizi uyarıyorum evden çıkmayın. Ailelerimizi uyarıyorum büyüklerimizi riskten koruyun. Gençlerimizi uyarıyorum virüsü taşıyıp taşımadığınızı bilemezsiniz. Geldiğimiz noktada alınması gereken yeni tedbirler var. Genç nüfusun hareketliliği virüsle mücadelemizde en zayıf noktalarımızdan biri. Bilim Kurulumuz salgının riskle seyrettiği yerlerde hareketliliği kısıtlayıcı daha sıkı tedbirleri tavsiye kararı aldı.

Cumhurbaşkanımız bu konudaki takdirlerini açıklayacaktır.

Hastalığa karşı zafer elde etmenin yolu yayılmasını durdurmaktır. Temas ve sosyal hareketlilik azalmazsa başarıya ulaşamayız. Virüse bu gücü tanımayalım.

Burada son 24 saatte 16 bin 160 test yapıldı. 120 716 test yapıldı. 2 bin 786 pozitif vaka sayısı tespit ettik. Bugün kaybettiğimiz 69 kişi ile toplam can kaybımız.

425'e yükseldi. 484 hastamız ise iyileşerek taburcu edilmiştir.

En riskli iller İstanbul, İzmir, Ankara, Konya ve Kocaeli...20 yaşından itibaren daha yoğun görüldüğü, 40 yaş üstünde teşhis konan vakaların daha çok olduğu, erkeklerin kadınlara göre görülme orıanın daha yüksek olduğunu söylemek istiyorum.

Vefat edenlerin illere göre dağılımı... 56 ilimizde hayatını kaybeden vakalarımızın olduğunu görmüş oluyoruz. En yüksek vefat sayımız 210 ile İstanbul'dur.

60 yaş üstünün kritik olduğunu görüyoruz. Hayatını kaybeden hastalarımızın da yüzde 78.7'sini yüzde 80'e yakınının 60 yaşının üstünde görüyoruz.

Hiper tansiyon vakalarıyla ilgili daha çok 40-90 yaş aralığında görüldüğü. Burada da hayatını kaybeden vakalarımızın arttığını gösteren bir tablo.

Diyabet hastalarının 40'la 85 arasında değiştiğini görüyoruz.

Sokak hareketliliği beklenilen düzeye inmedi. Özellikle yaşlılarımız ve birlikte kronik hastalığı olanlar büyük risk grubunu oluşturmaktadır. Hepimizin akılda tutması gereken üç kelimeye dikkatinizi çekmek istiyorum temas, mesafe, izolasyon.

Soru-cevap

Maskeyle ilgili biz hastalık belirtisi olan herkesin mutlak maske takması gerektiğini, risk taşıyan vaka sayısı arttığı bölgelerin olduğunu biliyoruz. Bu bölgelerde maske takmaların doğru olabileceği, kalabalık ortamlarda market, pazar yeri, toplu taşıma araçları gibi yoğun ortamlarda maske takılması gerektiği Bilim Kurulunun önerisi.

Geçen toplantıda bahsetmiştim. Özellikle bugüne kadar virüsle ilgili bilgi kaynağımız Dünya Sağlık Örgütü. Birtakım analizlerin yapıldığı yer olan Çin'di. Bir kişinin ortalama 2.6 kişiye bulaştırdığını biliyoruz. Yani biz ortalama bir virüsü taşıyanın 2.6 kişiye bulaştırdığı bilgisini biliyoruz.

Bizim gördüğümüz kendi vakalarımızın analizini yapıyoruz. Dünyaya da bu analizlerimizi göstermiş olacağız. Çin'de yapılan analizlerde binlerle, onbinlerle ifade edilen analiz görmedik. Bu noktada şeffaf olduğumuzu söylemek istiyorum. Sadece İstanbul için söylüyorum, tarama yaptığımız, gördüğümüz bir vakanın kimlere bulaştırmış olduğunu analiz ettiğimiz, İstanbul bir kişinin bulaştırdığı kişi sayısı 16, 2.6 değil.

Biz dünyadaki bilgiyi iyi biliyoruz, Bilim Kurulu da bunu iyi analiz ediyor. Herkesin bulunduğu noktada biraz daha analiz ederek, araştırarak konuşması gerektiğini söylemek istiyorum.

Normalde bulaşıcı hastalıklarla ilgili nasıl gömülüyor ise Covid-19'dan dolayı vefat eden kişilerin de aynı şekilde defnedilmesi gerekiyor.

Maske, eldiven ve önlük kullanılarak devamında kefenleniyor ise, benzer şekilde burada da aynı durumun olduğunu birkaç defa yazıyla bildirdik. Bu konuyla ilgili hem İçişlerine hem Diyanet İşleri Başkanlığı'na yazı gönderdik. Burada farklı uygulamanın olmadığını tekrar ifade etmek istiyorum.

Bu boyutuyla gündeme gelmesi çok istemediğimiz bir durum. Gönül hiçbir sağlık çalışanımızın kaybedilmesinden yana değil. Benim de gönlümde en az şehit olarak geçmesi yatar. Bu önümüzdeki günlerde gündeme gelebilecek konu. Bu kadar söyleyeyim.

Bilim Kurulu'nun daha üst düzeyde daha tedbirleri sıklaştıran önerisi oldu. Bunu sayın Cumhurbaşkanımıza sunduk. Bununla ilgili açıklama bugün yapılmış olur. Sayın Cumhurbaşkanımızın takdirleri. Çin'den gelen ilaçla ilgili uygulamada yoğun bakımdaki hasta için daha uygun olacağı şeklindeydi. Önümüzdeki üç beş gün içerisinde daha net söylemek mümkün olur. İki gün önce alınan karar gereği entübe edilen hastalar için tercih etmiştik. Bu ilaç için solunum sıkıntısının başladığı dönemde faydasının daha fazla olduğunu gördük. Onunla ilgili ilaç algoritması buna göre değiştirilmiş oldu.

Havada kaldığı yönüyle ilgili yapılan araştırmanın detaylarını bilmiyoruz. Bununla ilgili geniş kapsamlı çalışmalar yok. Bulaşıcılığın çok yüksek olduğunu, bildiğimiz 1 metre mesafeden biraz farklı olduğunu sadece söyleyebilirim. Önümüzdeki zaman diliminde vaka sayısının artmasıyla birlikte yapılacak analizlerle bunu söylemek mümkün olabilir.

Özellikle semptomu olan vakalar için yapılması gerektiğini bir algoritmamız var. Bu ortamda şu an pozitif olan kişiler olabilir. Bilim Kurulu'nda da bu virüsü taşıyan kişiler potansiyel olarak her zaman olabilir. Bu konuyla ilgili semptomu olan arkadaşlar testlerini yaptırmış oluyorlar. Bir arkadaşımızın bilim insanımızın böyle bir durumunu olduğunu söyleyebilirim.

Ekipman konusunda eksiklik oluşturmama konusunda gayret ettiğimizin çabası içinde olduğumuzu söylemişim. Bazı kurumlarımızın kendi farklı uygulamaları olabilir. Bunun doğru olmadığını çalışan bütün sağlık personelimizin mutlak ihtiyacının giderilmesi gerektiğini, bize bildirdiklerinde gideriyoruz.

Umreden gelenler de yurtdışından gelenlerden farksız olduğunu söyleyebilirim. Yurt dışından gelenlerin arasında umrecilerin oranı yüzde 16'ydı. Bunun dışında Bilim Kurulu'ndaki arkadaşlarımız birtakım açıklamalarda bulunuyorlar. Bir sözcü seçilmesi gibi olmadı bu zamana kadar. Birçok arkadaşımız ekrandan vatandaşımızı bilgilendirmek noktasında gayret ve çaba içinde oldular. Şöyle bir eksiklik olduğunu görüyoruz. Önümüzdeki günlerde daha çok vakaların konuşulduğu bir dönemden farklı olarak psikolojik yönü, sosyolojik yönü, istatistiki boyutlarıyla, din sosyolojisi boyutuyla farklı bir ekibin, grubun oluşacağı hazırlık içindeyiz. İkinci yeni süreçte olabilecek etkileri, tramvayı da gündemde tutabilecek ikinci kurulda önümüzdeki günlerde sizlere duyurusunu yapacağız. Hazırlıkları yapıyoruz.

Bizdeki analizlerin farklı olduğunu bununla ilgili bilgilendirmeyi DSÖ'ye yapıyoruz. İki gün önce Avrupa direktörü ile görüştüğümüzde bu anlamda en sağlıklı bilgileri veren ülke olduğunu ifade etmiş oldular. Şu an İstanbul'da 1 kişinin 16 kişiye bulaştırdığı yönünde bizim bilgilerimiz. Tabii ki birtakım simülasyonlar yapıyoruz. Daha enfeksiyonun, salgının başındayız. Temas ve izolasyonun, mesafenin çok önemli olduğunu, herkesin bu dönemde mümkünse evinde kendisini izole etmesini ve dışarı çıkmamasını vatandaşımızdan ricamız. Lütfen zorunlu olmadıkça dışarı çıkmayın.