MHP'li Feti Yıldız Bilge Kağan Yazıtı'na dikkat çekti: Devletin direği adalettir

Milliyetçi Hareket Partisi (MHP) Genel Başkan Yardımcısı Feti Yıldız, Türk devlet geleneğinin en köklü belgelerinden biri olan 735 tarihli Bilge Kağan Yazıtına dikkat çekerek, yazıtta yer alan hükümlerin “bilinen en eski Türk Anayasası” niteliğinde olduğunu ve günümüz modern anayasa ilkeleriyle büyük ölçüde uyum taşıdığını vurguladı. Yıldız, yazıtta yer alan adalet, eşitlik, töre üstünlüğü, çevre hassasiyeti ve toplumsal sorumluluk gibi maddelerin, çağlar öncesinden bugüne ışık tuttuğunu belirterek, “Kağan odur ki adaleti üstün tutsun, töreyi yaşatsın. Töre yok olursa il yok olur” ifadeleriyle Türk devlet felsefesinin değişmez ilkelerini hatırlattı.

"735 Yılında yazılmış Bilge Kağan yazıtı, devleti, budun’u anlatır devletin direğinin adalet olduğunu vurgular, kişiler arasındaki eşitliğin önemini anlatır öğütler verir.

Türkçe Düşün

Gündem

Siyaset

5609-undefined

Spor

Dünya

Ekonomi

Resmî İlanlar

Başyazı

Yazarlar

HANIMEFENDİ

site logo

Türkgün

|

Siyaset

MHP'li Feti Yıldız 735 tarihli Bilge Kağan Yazıtı'na dikkat çekti: Devletin direği adalettir

MHP Genel Başkan Yardımcısı Feti Yıldız, Türk devlet geleneğinin en köklü belgelerinden biri olan 735 tarihli Bilge Kağan Yazıtına dikkat çekerek, yazıtın “bilinen en eski Türk Anayasası” niteliğinde olduğunu ve günümüz modern anayasa ilkeleriyle uyumlu olduğunu vurguladı.

MHP'li Feti Yıldız 735 tarihli Bilge Kağan Yazıtı'na dikkat çekti: Devletin direği adalettir

YAYINLAMA: 14 Kasım 2025 - 22:29

YAZAR: Elif Demirtaş Bilir

MUHABİR: Ayşe Akyürek

google news

Facebook'ta Paylaş

X'de Paylaş

Whatsapp'tan Gönder

Milliyetçi Hareket Partisi (MHP) Genel Başkan Yardımcısı Feti Yıldız, Türk devlet geleneğinin en köklü belgelerinden biri olan 735 tarihli Bilge Kağan Yazıtına dikkat çekerek, yazıtta yer alan hükümlerin “bilinen en eski Türk Anayasası” niteliğinde olduğunu ve günümüz modern anayasa ilkeleriyle büyük ölçüde uyum taşıdığını vurguladı. Yıldız, yazıtta yer alan adalet, eşitlik, töre üstünlüğü, çevre hassasiyeti ve toplumsal sorumluluk gibi maddelerin, çağlar öncesinden bugüne ışık tuttuğunu belirterek, “Kağan odur ki adaleti üstün tutsun, töreyi yaşatsın. Töre yok olursa il yok olur” ifadeleriyle Türk devlet felsefesinin değişmez ilkelerini hatırlattı.

"735 Yılında yazılmış Bilge Kağan yazıtı, devleti, budun’u anlatır devletin direğinin adalet olduğunu vurgular, kişiler arasındaki eşitliğin önemini anlatır öğütler verir.

 Bilinen en eski Türk Anayasasında bulunan hükümler günümüz anayasalarından çokta farklı değildir.

 Anayasa metni:

 1-Tengri (yaratan) tektir. 

2-Her kim Tengri’den kut almak (mutlu mesut olmak; bahtı açık olmak) dilerse, başkasına yakarmasın. 

3- Bir il, bir Kağan, bir Tengri.

4-Bir kına iki kılıç girmez. Bir hatun iki er alamaz ve bir budunda ( boy ,soy biri olan topluluk) iki töre olmaz. Töre tektir. Töre keskin ve kesindir. Kim ki töre uya kutlanır. Kim ki töreye kıya katlanır. 

5-kimse töreden üstün değildir. Birlik ve dirlik için töre budur.(Anayasanın üstünlüğü )

6-Bir çoban sürüsünden, bir er ailesinden, bir Kağan budunundan sorulur.

7-her er eşine, atına, pusatına sahip çıkacak. 

8- Ana babaya ve ataya tâzim durulacak.

9-Hısmına sarılacak, komşusunu gözetecek. 

10-Er kişi yalan söylemeyecek

11-Mal çalan, mülk çalan misliyle ödeyecek. Hesabı ya malıyla ya canıyla sorulacak. 

12-kim ki bir ırza musallat olursa, canından olacak. 

13-Her kim olursa olsun haksız, aldatıcı iş tutarsa hesabı hemen sorulacak. 

14-Cenkten beri duran ya da kaçan tamuya (cehennem)uçacak. 

15-Aman dileyene kılıç üşürülmeyecek, sığınana arka dönülmeyecek. 

16-Baş kaldıranın başı alınacak, hak isteyenin hakkı verilecek. Hiç kimse üstünlük taslamayacak ne ak etin karadan ne kara’nın kızıldan ne kızılın sarıdan farkı olmayacak. (Modern anayasalarda eşitlik prensibiyle bire bir uyumlu. Yasalar önünde eşitlik)

18-Kin ve gururdan uzak olunacak 

19-Mazluma merhamet, zalime azap duyulacak.

20-Zayıfa, yaralıya, çocuğa ve kadına el kaldırmayacak. (Pozitif ayrımcılık)

21-Kızı isteyen Kağan da olsa, beyde olsa kız istediğine verilecek.

22-Gereksiz yere ağaç kesmeyeceksin, suyu kirletmeyeceksin.(Çevrecilik)

23-bilmeyip de bildim demeyeceksin, bilene danışacaksın.

24-Bugünün işini yarına bırakmayacaksın.

25-Kusuru görmeyecek, kusur aramayacaksın. 

26-Güçlü iken affet zayıfken sabret. 

27 -Yazgına asi olma. (Kadere inanmak)

28 -Yaptığın iyiliği unut yapılan iyiliği unutma.

29 -Herkes adaletle iş görecek.(Her şeyin başı adalet)

30-Her ne edersen et, yargılanacağını her daim akılda tut. (Ahiret ve hesap günü)

31-Milletine yaban kalma. İpeğin iyisine, sözün güzeline kanma, onlara boyanma.

32 -Kağan odur ki adalet üstün tutsun, töreyi yaşatsın. Töre yok olursa il yok olur. İl olmazsa budun kul olur.(Anayasasız, hukuksuz devlet yaşayamaz)

33 -Ey Türk oğuz beyleri, ey milletim işitin!

 Üstte mavi gök çökmedikçe, altta yağız yer delinmedikçe senin İlini ve töreni kim bozabilir?"