İran'da sert cezalar öngören yasa tasarısı onaylandı: Başörtüsü takmayanlara 15 yıl hapis cezası

İran’da baş örtüsü düzgün olmadığı gerekçesiyle ahlak polisleri tarafından işkenceyle öldürülen Mahsa Amini’nin ardından protestolar başlamıştı. 16 Eylül’den sonra ülke çapında başlayan gösterilerin ardından 529 kişi hayatını kaybetti, yüzlerce kişi yine işkenceyle gözaltına alınıp tutuklandı, 4 kişi ise idam edildi.

Tüm bu protestolar ve tutuklamalar dünya çapında tepki çekerken İran parlamentosunda, başörtüsü kurallarını ihlal eden kadınların daha ağır şekilde cezalandırılmalarını öngören yasa tasarısı onaylandı.

DW Türkçe'nin haberine göre, yasağın birden fazla ihlal edilmesi durumunda para cezaları verilebilecek. İhlalin tekrarlanması ve istisnai durumlarda ise 15 yıla kadar hapis ve en az 5 bin euro para cezası kararı alınabilecek. Tasarıya göre yasaları ihlal edenler toplumun geniş kesimleri tarafından bilinen, ünlüler olursa cezaları daha da ağırlaştırılacak. Geçen yılın sonbahar aylarında ülke genelinde düzenlenen başörtüsü karşıtı eylemlerde, kadın hareketiyle dayanışma göstererek yasakları protesto eden çok sayıda film yapımcısı gözaltına alınmıştı.

MAL VARLIKLARINA EL KONULABİLECEK

Kadınlar iş yerinde başörtüsü takmazlarsa resmi yardımlardan da mahrum bırakılabilecek. Taslak ayrıca 15 yıla kadar meslekten men cezası da öngörüyor. Yargı, kişilerin suçlu bulunması halinde mal varlıklarının onda birine el konulmasına karar verebilecek. Yabancı kadınlar yasalara uymadıkları takdirde ülkeden sınır dışı edilebilecek.

Başörtüsüz fotoğrafların internette yayınlanması da cezalandırılacak. Başörtüsü yasaklarını ihlal eden kadınların ülke dışına çıkmalarının yasaklanması da tasarıda yer alan diğer bir madde. Ayrıca kadınların başörtüsüz girişlerine izin veren alışveriş merkezleri, restoranlar veya benzer işletmeler yargı kararı ile kapatılacak. Peçeli kadınlara hakaret edenler ise altı ay hapis ve 74 kırbaç cezasıyla cezalandırılacak.

YASADA 'KÖTÜ' BULUNAN GİYSİLER DE SIRALANDI

Yasa tasarında ayrıca kadınlar için 'kötü' bulunan giysiler de sıralandı. Bunun örnekleri olarak, kısa kollu gömlekler veya yırtık kot pantolonlar gösterildi. Tasarıda erkekler için ise kısa paçalı pantolonlar veya atletler 'kötü' giysiler olarak sınıflandırıldı.

Yasa tasarında, İslami kıyafet kurallarını uygulamakla görevli bakanlıklar ve güvenlik birimleri ayrıntılı talimatlarla yükümlü kılınıyor. Vatandaşlar ve polislerin ihlalleri kolaylıkla ihbar edip raporlaştırmalarının da önü açılıyor.

Yasa tasarısı, İran'da 2022 sonbaharında başörtüsü zorunluluğuna karşı düzenlenen protesto gösterilerinin ardından hazırlanmıştı. İran'da geçen yıl Mahsa Jîna Amini adlı genç kadının kurallara uygun örtünmediği gerekçesiyle 'ahlak polisi' tarafından gözaltına alınıp hastanede yaşamını yitirmesinin ardından ülke genelinde eylemler düzenlenmişti.