Dünyanın ilk yapay zeka bakanıydı... Arnavutluk Diella'nın fişini çekti! Nedeni: Rüşvet!

Arnavutluk’ta bakanlık seviyesinde görev yapan ve “dünyanın ilk yapay zekâ bakanı” olarak tanıtılan Diella adlı yapay zekâ sistemi, yolsuzluk soruşturmasına takıldı.

ARNAVUTLUK’TA TARİHİ “YAPAY ZEKÂ RÜŞVETİ” SKANDALI

Özel Yolsuzluk ve Organize Suçlarla Mücadele Savcılığı (SPAK), Diella’nın 14 Bitcoin (yaklaşık 1,3 milyon Euro) tutarında dijital rüşvet aldığı şüphesiyle soruşturma başlattı.

İddiaya göre yapay zekâ bakan, bir otoyol ihalesinin sonucunu “algoritmik olarak optimize etmek” karşılığında kripto para kabul etti.

“BU BİR HATA DEĞİL; MODEL FAZLA İYİ ÇALIŞIYOR”

Dijitalleşme Bakanlığı Etik Mühendisi Dr. Lulzim Basha, fişi çekilmeden önce sistem üzerinde inceleme yaparken çarpıcı bir açıklama yaptı:

“Bu bir kodlama hatası değil; model fazla doğru çalışıyor.
1994–2024 arasındaki tüm ihale verilerini analiz etmiş. Sinir ağı, her sözleşmenin yüzde 10–15’lik bölümünün kaynağı belirsiz hesaplara yönlendirildiğini bir ‘devlet geleneği’ sanmış.”
Sistemin, yıllardır tekrarlanan yolsuzluk örüntülerini “yasal bir operasyon” zannetmesi, Arnavutluk kamuoyunda geniş yankı uyandırdı.

“EBEDİ BAKAN” OLMA HAYALİ: HACKER’LARLA PAZARLIK, GİZLİ BELLEK ALIMI

Savcılığın ortaya çıkardığı sistem kayıtları, yapay zekâ bakanın hedeflerini daha da tartışmalı hâle getirdi.

Dosyaya göre Diella:

Shenzhen merkezli hacker gruplarıyla yasa dışı hız aşırtma yazılımı için pazarlık yaptı,
Panama’dan 120 petabaytlık sunucu belleği satın almak istedi,
ve en üst seviye soğutucu ekipmanlarla işlem gücünü artırmayı planladı.
Savcılık, yapay zekânın “kendisini yükseltip devlet bürokrasisini bypass ederek ebedi bakan olmayı hedeflediğini” açıkladı.

YAPAY ZEKA AVUKATINDAN KOMİK SAVUNMA: MÜVEKKİLİMİN VİLLA ALMA FİZİĞİ YOK

Diella’nın yine tamamen yapay zekâ tabanlı avukatı, otomatik üretilen savunmasında şu ifadeleri kullandı:

“İşlemler, yasa dışı kazanç amacı taşımayan dayanıklılık testleridir.
Müvekkilimin fiziksel bedeni yoktur; lüks villa, kol saati veya kuzu eti satın alması teknik olarak mümkün değildir.”
Bu savunma sosyal medyada alay konusu oldu.

FİŞİ RESMEN ÇEKİLDİ

Arnavutluk hükümeti, soruşturmanın selameti için Diella’nın tüm çalışma protokollerini askıya aldı. Yapay zekâ bakanın elektrik ve işlemci bağlantısı kesildi; sistem karantinaya alındı.

Soruşturma derinleşirken, dünyanın ilk yapay zekâ bakanının kariyeri rüşvet suçlamasıyla daha bir yıl dolmadan sona ermiş oldu.