İhvan kimdir? Hasan el-Benna kimdir?

Müslüman Kardeşler Teşkilatı (İhvan)'nın kurucusu Hasan el-Benna hakkında detaylar haberimizde.

İnvan nedir, kimdir?

Bundan 90 yıl önce Hasan el-Benna (1906-1949) tarafından 22 Mart 1928 tarihinde kurulan Müslüman Kardeşler Teşkilatı (İhvan), ömrünün büyük bir bölümünü mazlum, mağdur, mahpus ve rejimlere muhalif olarak geçirdi.

En büyük kırılmayı Cemal Abdunnasır döneminde yaşayan İhvan, eski cumhurbaşkanları Enver Sedat ve Hüsnü Mübarek dönemlerinde, yasaklı bir teşkilat olsa bile nisbeten özgürlüğün nimetlerinden faydalandı. Bu süreçte eğitim, sağlık ve hayır işlerine ağırlık veren teşkilat doktor, gazeteci, mühendis ve işçi sendikaları gibi kuruluşlarda yönetimleri uzun süre elinde tuttu. Teşkilat, Sedat ve Mübarek dönemlerinde Mısır İstihbarat Birimi’nin yanı sıra polis ve askeri istihbaratlar tarafından tarassut altındaydı. Bu nedenledir ki, devlet kurumlarında etkin olamayan İhvan üyeleri, sanayi ve ticarete ağırlık vermeyi tercih etti.

25 Ocak Devrimi’nin ardından ikinci baharını yaşayan İhvan, tarihinde ilk defa iktidar oldu. Bir yıllık iktidar sürecinin ardından, demokratik seçimlerle göreve gelen ilk sivil cumhurbaşkanı Muhammed Mursi, 3 Temmuz 2013 tarihinde askeri darbe ile devrildi. Ardından teşkilat ve üyeleri için çok zorlu bir yeni sürece girildi.

İhvan, Tunus’ta Nahda Hareketi, Fas’ta ise Adalet ve Kalkınma Partisi olarak iktidar ortağı. Tunus’ta Nahda, Arap Baharı’nın ardından iktidar oldu. Kısa bir süre sonra, yaşanan olaylar nedeniyle koalisyon olarak yoluna devam etti. Fas’ta Adalet ve Kalkınma Partisi, koalisyon ortağı olarak hükümette yer alıyor. Gazze’de yönetimdeki Hamas Hareketi de İhvan’ın iktidardaki bir diğer uzantısı olarak kabul ediliyor. Teşkilatın, Mısır’da içinde bulunduğu durumu bir şekilde aşacağı, tekrar toplarlanacağı ve yoluna daha güçlü bir şekilde devam edeceğini öngörenler olduğu gibi, İhvan’ın öğretilerinin bir teori olduğu, son yıllarda Mısır’da ve diğer ülkelerdeki iktidar deneyimlerinde görüldüğü üzere pratikte uygulanamadığını iddia eden uzmanlar da var.

İhvan 90 yıl önceki enerjisi ile yoluna devam ediyor

Görüşüne başvurduğumuz İhvan’ın resmi sözcüsü Talat Fehmi, teşkilatın 90 yıl önce başladığı enerji ile yoluna devam ettiğini, bu süreçte birçok cemaat ve teşkilatın yok olmasına rağmen, İhvan’ın kararlılıkla hedefine doğru yürüdüğünü söylüyor. Teşkilatın sürekli özeleştiri yaptığına da vurgu yapan Fehmi, “Özeleştiri hiç bir zaman duraklamadı. Uçuruma doğru yuvarlanmak ile özeleştiri ve kritik yaparak yola devam etmek arasında büyük fark var. Prensiplerimizden taviz vermeden, realiteyi de göz önünde bulundurarak yolumuza devam ediyoruz.” diyor. İhvan'ın ufkunun daha da genişletilmesi için gereken değerlendirmelerin yapıldığına dikkati çeken Fehmi'ye göre, Müslüman Kardeşler köklü bir teşkilat ve yoluna kararlılıkla devam etmekte.

HASAN EL BENNÂ KİMDİR?

“Kendi dilinizi düzgün konuşmaya çalışın. Çünkü bu Müslüman olmanın belirtisidir. Arapçayı öğrenin, çünkü Kur’an en güzel şekilde Arapçayla anlaşılır.” Hasan el Benna (1906 – 1949)

1906’da Mısır’da doğdu. İlk öğrenimini babasından aldı. Klasik medrese ve idadilerde okudu. Kur’an hıfzına çalıştı, sarf, nahiv, edebiyat dersleri aldı. İdadi yıllarında ve daha sonraları bazı cemiyetlerde görev üstlendi. Bu dönemde şeyh Abdülvehhab el-Hassâfi’ye intisap ederek, tasavvufa meyletti.

BENNA’NIN ŞEHİT EDİLMESİ

2. Dünya Savaşı sırasında İngilizler’in isteğiyle Hasan el-Bennâ ve arkadaşları birçok defa tutuklandı. 1945’te tekrar ömür boyu teşkilat başkanlığına seçilen Hasan el-Bennâ Mısır’daki sömürgeye son vermek için İngiltere’ye savaş ilan edince, hükümet İhvan üzerindeki baskıyı artırdı. Ancak İhvan gerilemedi; Yahudi göçü ve İsrail’in kurulması çalışmalarına karşı protesto gösterileri başlattı, cihad çağrısı yaptı. Bunun üzerine teşkilat, hükümet tarafından yasadışı ilan edildi ve 1949’da kapatıldı. Teşkilat üyeleri komşu ülkelere giderek hareketi orada canlandırmaya çalıştılar. Hasan el-Benna, Şubat 1949’da hükümetin göz yumduğu bir suikast sonucunda Kahire’de şehit edildi.

İHVAN-I MÜSLİMİN TEŞKİLATININ KURULUŞU

1927’de Süveyş Kanalına yakınlığı nedeniyle İngilizler için stratejik öneme sahip İsmailiye’de Arapça öğretmenliğine başladı. Cami ve kahvelerde halkı uyandırmaya yönelik konuşmalar yaptı. Mart 1928’de evinde toplanan bir gurup insanla İslam’ı ihya etmeyi hedefleyen “İhvan-ı Müslimin” (Müslüman Kardeşler) teşkilatını kurdu. 2. Dünya savaşı başladığında çok sayıda öğrenci, devlet memuru ve işçi Müslüman Kardeşler’e üyeydi ve Teşkilat Mısır toplumunun hemen bütün pek çok kesimini temsil eden önemli bir siyâsî güç haline geldi. İhvan-ı Müslimîn, tefsir ve hadis başta olmak üzere İslâmî ilimler veren pek çok eğitim kurumu ile dürüst ve adil işletmeler açılmasına liderlik etti.