RTÜK'ün İnternet Yayınlarını Denetleme Yetkisi ne anlama geliyor?

RTÜK uygun görmediği, yayın hakkı ya da lisansı bulunmayan, ya da hak ve lisanları iptal edilen internet yayınlarının içeriklerine yayın yasağı uygulama yetkisine sahip olacak.

Düzenlemeyi eleştirenler internet yayıncılığına 'sansür' geldiğini savunuyor, destekleyenler ise ülkenin değerlerine ve ahlaki düzenine yönelik yanlışların önüne geçmek için bu adımın gerekli olduğunu belirtiyor. Peki RTÜK'e verilen bu yetki verilirken, yetki neleri kapsıyor? 

Tasarı nasıl gündeme geldi?

BBC Türkçe, RTÜK denetimi düzenlemesiyle ilgili bilinmesi gerekenleri inceledi. Habere göre, RTÜK'ten geçici yayın hakkı veya yayın lisansı alan medya hizmet sağlayıcı kuruluşların yayınlarını internet üzerinden de sunabileceğine ilişkin madde üzerindeki değişikliği AK Parti milletvekilleri önerdi.

Hazırlanan tasarı, internet üzerinden yayın yapan Netflix, BluTV ve Puhu gibi yerli-yabancı platformların RTÜK tarafından denetime tabi tutulması anlamına gelmekteydi. Tasarı kamuoyunda,  "İnternet yayıncılığına sansür uygulaması" adıyla gündem oldu.

Şubat ayında TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu'nda muhalefetin karşı çıktığı düzenleme için Maliye Bakanı Naci Ağbal "özgürlüklerin kısıtlanması gibi bir bakış açıları" olmadığını ifade etti.

21 Şubat'ta Komisyon'da yapılan görüşmeler sonucu "Kuruluş ve Yayın Hizmetleri Hakkında Kanun'a" yeni madde ekleyen düzenleme, kabul edildi.

Eleştirilerin odağında olan yasa neler getirecek?

TBMM Genel Kurulu'nda onaylanan yasa, geçici yayın hakkı ya da yayın hakkı olan kuruluşların yayınlarını internet ortamında da paylaşmasını yasalaştırıyor.Yasaya göre, internet ortamında yayın yapan platformlar ise RTÜK'ten yayın lisansı ve yayın iletim yetkisi almak zorunda hale geldi.

Ayrıca yasaya göre, Sulh ceza hakimi, internet yayınlarındaki içeriğin çıkarılması veya erişimin engellenmesine en geç 24 saat içinde duruşma yapmaksızın karar verilebilecek.

İnternet ortamından radyo, televizyon ve isteğe bağlı yayın hizmetlerinin sunumuna, iletimine, internet ortamından medya hizmet sağlayıcılara yayın lisansı, platform işletmelerine de yayın iletim yetkisi verilmesine, bu yayınların denetlenmesine ve maddenin uygulanmasına ilişkin esas ve usulleri RTÜK ile Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu belirleyecek.

Hükümet, tasarı hakkında ne diyor?

İnternet yayınlarına RTÜK denetimi talebinin odağında, değer yargıları ve ahlaki düzene yönelik "yanlışlıkların" önüne geçmek için var. Geçtiğimiz şubat ayında Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanı Ahmet Arslan "hakkaniyet ve değer yargıları ölçüsünde" yayın yapanların engellenmediğini ifade etmiş, "Eğer milli güvenliğe ülkenin ahlaki düzenine müzahir bir yanlışlık yapılıyorsa bununla ilgili işlem yapmak durumundayız" açıklamasını yapmıştı.

RTÜK üyelerinden Hamit Ersoy haksız rekabetin önüne geçmeyi amaçladıklarını söylemişti.

Ersoy, rekabetin önüne geçmeyi amaçladıkları yasa ile ilgili ayrıca, "Çocukları, gelecek nesli korumak adına bu alana el atmak zorundaydık" sözlerini belirtmişti.

Başbakan Yardımcısı ve Hükümet Sözcüsü Bekir Bozdağ ise konuyla ilgili şu açıklamayı yapmıştı: Yapılan her düzenleme basın ve ifade hürriyetini sınırlamak için değil; ondan istifade ederek başka türlü suçları işleyen kişilerle ilgili.

Tasarı neden eleştirildi?

RTÜK'e verilen denetleme yetkisine yapılan başlıca eleştiri, sansüre neden olacağı ve medya özgürlüğünü kısıtlayacağı kanısında. Gündeme geldiğinden bu yana CHP ve HDP düzenlemeye karşı çıkmıştı. CHP milletvekilleri bunu AK Parti'nin "internete sansür" ve "internetin üzerine çuval geçirme" çabası olarak belirtirken, HDP'de düzenlemenin sansürü ve eşitsizliği ortaya çıkaracağını belirtti.

Meclis'te alınan kararın ardından CNN Türk'e konuşan CHP lideri Kemal Kılıçdaroğlu, "Darbe dönemlerinde doğaldır. Medya zaten takip ediliyordu, beğenmiyorlarsa hapse atılıyordu." açıklamasını yaptı.

Tasarıya yurt dışından da tepki geldi.

Tasarı hakkında uluslararası Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı (AGİT) Medya Özgürlüğü Temsilcisi Harlem Désir'den açıklama gelmişti.

Geçen ayın sonunda Désir, Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu ile Adalet Bakanı Abdülhamit Gül'e bir mektup yazarak Türkiye'nin tasarıyı onaylaması halinde "medyadaki çok sesliliğin daha da sınırlanacağı" uyarısını yapmıştı.
RTÜK ile Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu tarafından hazırlanacak olan yönetmelik tamamlanana kadar, birçok kuruluş yayınlarının devamı için RTÜK'ten yayın lisansı ve yayın iletim yetkisi almaya çalışacak.

6 ay sonra hazırlanarak yürürlüğe girecek olan yönetmelik, internet ortamında bu yayınlardan görsel içerik paylaşan ama yayıncı hüviyeti olmayan platformları kapsamayacak.

İŞTE SOSYAL MEDYADAN GELEN YORUMLAR...