Güvenlik soruşturmasında yeni kurallar!

İktidar Partisi, Anayasa Mahkemesi’nin (AYM) güvenlik soruşturmalarını, “özel hayatın ve kişisel verilerin korunmasıyla ilgili gerekli mekanizmalar olmadığı” gerekçesiyle iptal etmesinin ardından yeni sistemi belirliyor. Güvenlik soruşturmasını kimin yapacağı, hangi tür soruların sorulacağı, bilgilerin nasıl saklanacağı yasada belirtilecek.

AYM, 29 Kasım’da verdiği iptal kararında, güvenlik soruşturmaları ve arşiv taramasında, kişisel veri niteliğindeki bilgilerin alınması, kullanılması ve işlenmesine yönelik güvenceler ve temel ilkelerin kanunla belirlenmediğini vurguladı. AYM, bu bilgilerin ne şekilde kullanılacağı ve hangi mercilerin soruşturmayı yapacağına ilişkin düzenleme bulunmadığına da dikkat çekti. AK Parti yönetimi, AYM’nin iptal gerekçelerini dikkate alarak yeni bir yasal düzenleme yapıyor.

İki yıl sonra silinecek

Hazırlanan taslak metne göre, güvenlik soruşturmasını yapacak birimler olarak, “MİT, emniyet ve mahalli mülki idari amirlikleri” belirlendi. Bu birimler, veri güvenliğine ilişkin mevzuata göre önlemleri alacak. Elde edilen veriler, yalnızca amacına yönelik olarak işlenebilecek, aktarılabilecek. Güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması işlem tamamlandıktan iki yıl sonra silinecek.

Sadakat kriteri

Taslakta, AYM’nin kanunilik şartını yerine getirmek için “Güvenlik soruşturması ve/veya arşiv araştırması yapılmış olmak” cümlesi, “26.10.1994 tarihli 4045 sayılı kanuna göre güvenlik soruşturması ve /veya arşiv araştırması yapılmış olmak” olarak düzenlendi. Taslakta, “Kamu hizmetinin etkin sağlıklı bir biçimde yürütülmesi” amacıyla atanacaklarda, “Sadakat, tarafsızlık, devlete bağlılık, davranış ve işbirliği, yurt dışında davranış” gibi güvenlikle ilgisi olmayan kurallara uyma şartı da aranacak. AK Parti’nin hukukçu milletvekillerinden Ali Özkaya, düzenlemeye ilişkin şöyle dedi:

“Ne soracağın belli mi?”

“AYM kararında diyor ki, ‘Bunlarla ilgili güvenlik soruşturmaları yapılırken, hangi soruların sorulacağını, kimin soracağını, nasıl saklanacağını, ne kadar süre ile saklanacağını, nasıl imha edileceğini kanunla düzenleyin’. Bu nedenle AYM kararı doğrultusunda adım atılıyor.”

İptal gerekçesi

AYM’nin 29 Kasım’da verdiği iptal kararında, ‘güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması sonucunda devlet memurluğuna atanmada esas alınacak kişisel veri niteliğindeki bilgilerin alınmasına, kullanılmasına ve işlenmesine yönelik güvenceler ve temel ilkeler kanunla belirlenmeksizin bunların alınması ve kullanılmasına izin verilmesinin’ Anayasa aykırı olduğu belirtilmişti. Uygulamanın Anayasa’nın 13, 20 ve 128’inci maddeleriyle bağdaşmadığı ifade edilmişti.