Berlin Duvarı neden yapıldı, nasıl yapıldı? Belin Duvarı neden yıkıldı?

12 Ağustos’u 13 Ağustos’a bağlayan 1961 yılı gecesinde yapılan Berlin Duvarı 9 Kasım 1989 yılında yıkıldı. Bir halkı ikiye ayıran Berlin Duvarı sürecini sizler için derledik...

Berlin Duvarı neden yapıldı?

Berlin Duvuar 12-13 Ağustos 1961’de bir gecede örülmüştür. II. Dünya Savaşı´nın sonunda savaşı kaybeden Almanya ve başkenti Berlin işgal kuvvetlerince Amerikan, Fransız, İngiliz ve Sovyet bölgesi olarak dörde bölündü. Kısa süre sonra Batı ittifakı benzer şekilde olan yönetim birimlerini birleştirdi ve tek bir yönetim bölümüne dönüştü. Sovyetler Birliği ise bu birleşmeye karşı çıktı. Batılı işgal kuvvetleri Sovyetler'e karşı Almanya'yı tekrar inşaya girişip komünizme karşı karakol kurmayı amaçladı.

Sovyetler de bu girişime karşı Doğu Almanya'da yeni bir rejim kurmaya girişti. Ekonomisi sosyalizme dayanan, siyasi yönetimi otoriter olan Doğu Almanya'dan Batı'ya kaçışlar büyük ölçüde Berlin'den gerçekleşiyordu. Doğu ile Batı Almanya arasındaki katı sınır 1952'de çizilmişti bile. Sadece Berlin metrosunu kullanarak 1955 yılına kadar 1950'lerin başında büyük bir ekonomik büyüme yakalayan Batı Almanya'ya 270 bin insan kaçmıştır

Tel örgüler yetmedi!

İkiye ayrılan Almanya’dan, Batı Almanya’ya göçü tel örgüler bile durduramadı. Bu kaçışı engellemenin başka bir çaresi aranıyordu. Bu çare ise dönemin Sosyalist Birlik Partisi (SED) lideri Walter Ulbricht'ten geldi. dönemin Sovyet liderinin onayı alındıktan sonra Batı Berlin'in Duvarı’nın örülmesi çözüm olarak benimsedi.

Bir gecede örüldü

Duvar Doğu Almanya’nın içinde ABD güdümündeki Batı Berlin'i çevrelemek için, Doğu Almanya meclisinin kararıyla 12-13 Ağustos 1961’de bir gecede örülmüştü. Duvarın ilk oluşturulan hali geçişleri engellemeyince yükseltilmiş mayın tarlaları köpekli askerler gözcü kuleleriyle geçiş tamamen engellenmiştir.

Doğu ve Batı Berlin'in arasındaki bu duvar, aslında biri 3,5 digeri 4,5 metrelik iki parçadan oluşuyordu. Doğu tarafına bakan duvar kaçmaya yeltenecek insanların kolay görünmesi için beyaza boyanmıştı. Buna karşılık Batı Almanya'ya bakan taraf ise grafitti ve çizimlerle doluydu.

Doğu kısmında duvar boyunca yerde çelik kapanlar ve mayın tarlaları bulunuyordu, 186 yüksek gözetleme kulesi ve yüzlerce lamba konmuştu. Doğu tarafında motorsikletli ve yaya polisler ve köpekler de kontrol halindeydi. Duvar boyunca 25 karayolu, demiryolu ve suyolu sınır kapısı yer alıyordu. Tüm bu kontrol ve gözetlemelere rağmen, yaklaşık 5 bin kişi tüneller, evde yaptıkları balonlar ve bunun gibi yollarla, Doğu'dan Batı'ya kaçmayı başardı.

Duvarın yıkılışı

Savaş döneminde bir halkı ayıran ve halk tarafından ‘Utanç Duvarı’ ismini alan yapının inşa süreci böyleydi. Şimdi ise yıkılış sürecini ele alacağız. Dönemin Sovyetler Birliği'nin Devlet Başkanı Mihail Gorbaçov'un açıklık ve yeniden yapılanma (Glasnost ve Perestroyka) politikasıyla başlayan süreç 1989'da Doğu Almanya'yı da etkisi altına alınca insanlar özgürlük için sokaklara çıktı.

Duvarın örülmesi kaçışları azaltsa da önlemeyi başaramadı. Binlerce kişi 1989’un yaz aylarında  Macaristan ve o dönem adı Çekoslovakya olan ülke üzerinden Batı Almanya'ya kaçmaya başladı. Doğu Almanya’da ülke yönetimini protestolar arttı. Kitleler Leipzig kentinde ''pazartesi gösterileri'' adı altında her hafta toplandı. Toplanan göstericiler ‘Biz Halkız’ sloganıyla ülke siyasetinin değişmesini istedi. Bu gösteriler her geçen hafta daha da büyüdü. Doğu Almanya tarihinin en büyük protestosu ise 4 Kasım 1989’da Alexander Meydanı'nda 100 binden fazla kişinin toplanması ile oldu.

Doğu Almanya gösterilere sessiz kalmadı

Halk tarafından yapılan gösteriler artınca Doğu Almanya bu durumu sesiz kalamayarak bir seyahat düzenlemesi yaptı. Doğu Almanya'yı yöneten Almanya'nın Sosyalist Birlik Partisi (SED) Sözcüsü Günter Schabowski, 9 Kasım 1989 akşamı basının karşısına geçerek hükümetin seyahat düzenlemesine ilişkin kararını okudu. Bu karar sonrası Doğu Alman halkı sınır geçiş noktalarına akın etti. İnsanlar üstlerine çıktıkları duvarı yıkmaya başladı. Sınır kapılarından veya duvarın üzerinden atlayarak kentin diğer tarafına geçen Doğu Berlinliler ile onları karşılayan Batı Berlinliler kucaklaştı.

24 saat içinde Batı Almanya'ya tam 100 bin kişi geçti. Batı Almanya Şansölyesi Helmut Kohl ertesi gün, "Biz tek bir milletiz" açıklamasında bulundu.

Berlin Duvarı'nın yıkılması ile birlikte Soğuk Savaş da sona erdi. Doğu ve Batı Almanya arasındaki görüşmeler, 1990 yılında "Birleşme Anlaşması" ile sonuçlandı ve Almanya, 3 Ekim 1990'da resmi olarak yeniden birleşti.

Helmut Kohl, Birleşik Almanya'nın ilk şansölyesi oldu. Yaklaşık 60 yıl aradan sonra düzenlenen ilk serbest genel seçimleri de Hristiyan Sosyal Birliği ve Kohl'ün lideri olduğu Hristiyan Demokrat Birliği (CDU) ittifakı kazandı. Kohl, daha sonra Avrupa Birliği'nin kurulması ve Euro'nun ortak para birimi olarak belirlenmesinde de önemli bir rol oynadı.

İki Almanya'nın birleşmesi, her yıl 3 Ekim'de yapılan resmi törenlerle kutlanıyor Berlin Duvarı'nın bir kısmı yerinde korunuyor, geri kalan parçaları ise 40'ı aşkın ülkeye dağılmış durumda