Akkuyu Nükleer Santrali kim tarafından sigortalandı?

Hürriyet gazetesi yazarı Noyan Doğan bugünkü yazısında, Akkuyu Nükleer Santrali'nin sigortalanmasına dair süreci anlattı.
Doğan şunları ifade etti:
 
"Hatırlayacaksınız, 2022’nin Mart ayında, Nükleer Düzenleme Kanunu çıktı. Kanuna göre de nükleer tesis kurup işletecekler ve nükleer enerji alanında faaliyet göstereceklere zorunlu sigorta uygulaması getirildi ki, Paris Sözleşmesi gereği bu düzenlemenin yapılması gerekiyordu. Yine düzenleme kapsamında Nükleer Sigorta Havuzu kurulup Hazine ve Maliye Bakanlığı iştiraki olan Türk Reasürans’ın işleticiliğini yürüttüğü Özel Riskler Yönetim Merkezi’nin (ÖRYM) sigorta teminatı sağlaması karara bağlandı. İşte, bu kapsamda, Türkiye’nin ilk nükleer santralı Akkuyu NGS, Özel Riskler Yönetim Merkezi tarafından 700 milyon Euro üzerinden sigortalandı. Yani, ÖRYM, Akkuya’ya, 700 milyon Euro nükleer sorumluluk riskleri için sigorta teminatı verdi. Peki, sigorta neleri kapsıyor? Öncelikle şunu belirteyim, nükleer tesislerde meydana gelen hadiselerden sadece o nükleer tesisin işleteni sorumlu. Sorumluluğun tek şartı, zararın, ilgili nükleer tesiste meydana gelen bir kaza nedeniyle ortaya çıktığının ispat edilmesi. Nükleer tesiste meydana gelen olası bir kaza nedeniyle –ki, bu nükleer yakıttan, radyoaktif ürünlerden, nükleer maddeden kaynaklanabilir- oluşabilecek zararda, can kaybında, kişisel yaralanmalarda sigorta devreye girecek ve zararları karşılayacak. Nükleer zarar nedeniyle oluşabilecek maddi zarar da sigorta kapsamına alındı. Hatta oluşan çevre zararı ve bundan doğacak ekonomik kayıp da sigorta tarafından giderilecek."
 
Noyan Doğan ayrıca sigortalamaya dair sürecin detaylarını da paylaştı:
 
"Öğrendiğime göre, Türk Reasürans ve Özel Riskler Yönetim Merkezi, 1.5 yıldır Akkuyu NGS’yi sigortalamak için teknik çalışmalar yürütüyormuş. Taze nükleer yakıtın gelmesi ve NGS’nin nükleer tesis statüsüne kavuşması ile birlikte, Paris Sözleşmesi kapsamında, nükleer zararların sorumluluk risklerini kapsayacak şekilde ÖRYM; taze yakıtın Akkkuyu sahasında depolandığı andan itibaren reaktörlerin faaliyete geçeceği dönemi de kapsayacak şekilde detaylı sigorta poliçesini düzenledi."
 

Türkiye-Rusya ilişkileri

Rusya'nın 24 Şubat 2022’de Ukrayna'yı işgaliyle başlayan savaş, Moskova'nın dünyayla ilişkilerinde yeni bir sayfa açtı.
Türkiye bu süreçte hem Rusya'ya uygulanan ambargoya katılmadı, hem Ukrayna'ya insansız hava aracı (İHA) satmayı sürdürdü, hem de Rusya ve Ukrayna tahılının Karadeniz’den güvenle çıkarılması için varılan Tahıl Koridoru Anlaşması'nda önemli bir aktör oldu.

Akkuyu NGS dahil ülkelerin gündeminde yer alan büyük enerji projeleri, ikili ilişkiler için önemini koruyor.

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan geçtiğimiz aylarda Rusya Devlet Başkanı Putin ile görüşerek Sinop’ta ikinci bir nükleer tesisin yapımına ilişkin müzakerelerin sürdüğünü söylemişti.

EDAM Başkanı Ülgen, Akkuyu NGS için çok büyük bir yatırım yapan Rusya tarafında projeyi devam ettirmenin ve yatırımını geri kazanabilmenin önemine dikkat çekiyor.

Rusya’nın yeniden aynı yatırım modelini tercih edip etmeyeceğini sorgulayan Ülgen, Ukrayna savaşından sonra Türkiye için Rusya ile ortaklık yapma kararının farklı siyasi bir boyutu olduğunu düşünüyor.
BBC Türkçe için Akkuyu NGS projesinin Rusya tarafından önemini değerlendiren Rusya merkezli düşünce kuruluşu Yeni Türkiye Araştırmaları Merkezi Başkanı (YETAM) Yuriy Mavaşev ise “Akkuyu, Rusya’nın silinemeyeceğinin, tamamen izole edilemeyeceğinin tüm dünyaya bir göstergesi” diyor ve devam ediyor:
“Rusya böylece Doğu ve Afrika ülkelerine faydalı olabileceğini ve bu bölgeler için Avrupa ülkeleri ve ABD ile rekabet etmeye hazır olduğunu söylüyor. Akkuyu bir nevi gelecek için bir sigorta. Kremlin, Türkiye'nin enerji açısından cepte olduğuna inanıyor.

“Rusya, Türkiye enerji piyasasının doğru yön olduğuna inanıyor. Ukrayna savaşına rağmen Rusya’nın buna benzer projelere devam etmemesi için hiçbir sebep göremiyorum.”

Öte yandan Ukrayna’nın Rosatom’a çeşitli uluslararası yaptırımların uygulanması talebine değinen Mavaşev, şirketin Avrupa pazarıyla bağları düşünüldüğünde geleceğinin belirsiz olduğunu söylüyor.